Een compliment voor het leven (Rens in Vader & Zoon in dialoog #9)

Hey Pap,

Ik ben inmiddels al behoorlijk gewend aan dat schrijven. Een week overslaan met onze blog voelt, nu al, niet goed. Daarnaast, de reacties op je Facebook-post over onze blog waren dermate positief dat we volgens mij nog lekker even doorgaan. Soms elke week, soms een week ertussen. Een beetje onvoorspelbaar, maar daar kunnen onze lezers vast wel mee omgaan.

Dat ik nu geen week wil overslaan is natuurlijk omdat ik het heel erg leuk vind. Daarnaast is het ook een soort must geworden. Laten we het plichtsbesef noemen. Dat past al direct niet bij de Peter Pan-generatie. Plichtbesef is bij uitstek iets dat niet past bij nooit volwassen worden. Dingen afmaken, plichtsgetrouw: dat past bij mij. Ik moet hierbij denken aan een van onze gezamenlijke klusprojecten. Het dichtgooien van de vijver aan de Albert Cuijpstraat met opgegraven zand achter uit de tuin. Dit gat werd onze zitkuil; de jaren ’70 belden later nog dat ze hun zitkuil terug wilden ;-).

Enfin, wij graven en scheppen. Duurde eindeloos. Wij waren enorm optimistisch van start gegaan, maar die vijver was toch zeker 3 bij 2 meter. Er kwam geen end aan! Toch is dit een belangrijk moment voor me. Wat ik me kan herinneren is een mooi compliment van jou, namelijk dat ik met graven liet zien geen opgever te zijn en dat ik een afmaker was (ben).  

Hoe oud was ik? Een jaar of 11? 12 misschien? Toch weet ik het moment en het gevoel dat dat compliment mij gaf nog goed. Deze ‘opgeven-is-geen-optie-mentaliteit’ zat er dus al vroeg in. Dit heb ik nu nog steeds. Ik geef niet op, ik maak dingen af. Wel lastig dat ik nu een baan heb die eigenlijk nooit af is…. Of dat nou echt typisch is voor mijn generatie? Denk het niet. Wel voor mij en mijn kijk op het leven.

De generatiekenmerken die horen bij mijn garde (generatie Y) die je beschrijft in jouw blog (authentiek, zelfverzekerd, actief op internet, en de mentaliteit dat alles mogelijk is) herken ik zeker. Niet voor niks schreef ik een eerdere blog over de maakbaarheid van ieder individu en hoe ik aankijk tegen slachtoffergedrag. Maar dat is n=1. En dat maakt indelen in generaties direct lastig; het is immers de uitzondering die de regel bevestigt. Opvallend trouwens; de interactie met jouw connecties op Facebook over onze blog was vele malen groter dan toen ik iets postte op datzelfde netwerk. Dus ja, actief op internet is mijn generatie zeker, maar je moet goed opletten of je wel op het goede netwerk zit, voor je het weet ben je te laat en zitten ‘we’ weer ergens anders.

Dan iets anders waar ik laatst over nadacht: Je hebt vele (werk)omgevingen meegemaakt; wat vind jij de meerwaarde van verschillende generaties in een team? En wat zie jij als de gevaren of risico’s ervan?

De bazige baas krijgt de opstand die hij verdient. (Charles in Vader en Zoon in Dialoog #4)

Ha Rens,

De erfelijkheid van persoonlijke kernwaarden, bestaat dat?Dat was jouw vraag in je laatste blog. En jouw kernwaarde benoemde je als ‘Doe wat je zegt, zeg wat je doet’. Transparantie, zou je kunnen zeggen. En je voegde daaraan toe: loyaal, punctueel en direct. Mooie eigenschappen vind ik, en je kunt er een eind mee komen. En ik herken ze, net als de doorgeschoten vorm, waarin er drie keer ‘te’ voor komt te staan. Je kunt nu eenmaal niet overal loyaal zijn, dat leidt tot loyaliteitsconflicten en rolspanning. Te loyaal aan je werk betekent -als je niet uitkijkt- te weinig loyaal aan je privé-omgeving. En van het omgekeerde komt ook snel gedoe. Als je er zo naar kijkt heeft zo’n houding waar jij moeite mee hebt -die van ‘het leven overkomt me, ik ben slechts willoos slachtoffer’- wel iets lekker rustigs. Immers: loyaliteit leidt tot verantwoordelijkheid nemen, en daarmee verantwoordelijkheid dragen voor je keuzes. En daarop aangesproken kunnen worden.

De passieve alles-overkomt-me-mens heeft daar geen last van.Alles ligt altijd aan omstandigheden of andere mensen. Mocht die optie je toch aanspreken: helaas. Die komt is ons DNA niet voor, al generaties niet.

Vervolgens snijd je hiërarchie aan als thema.Ik kan er op twee manieren naar kijken. Neutraal, zeg maar waardevrij: ordening. Niks aan de hand. Maar, doorgaans wordt het ordening in de zin van hoger en lager, meer en minder zeggenschap, meer en minder macht. En dan wordt het anders. Ik maak deze dagen een mooi staaltje daarvan mee. Frankrijk is nogal hiërarchisch. Voorbeeld: als we hier metselaars over de vloer hebben voor een klus, en we willen iets overleggen wat we toch anders willen dan voorzien, dan is het antwoord steevast ‘Overleg dat maar met de patron.’ En als de patron zegt dat we links gaan, dan gaan we links.

Als de patron te veel spatjes krijgt dan gaan we met z’n allen staken of we gaan naar een andere patron. Ook in het groot, op landelijk niveau. Lees voor ‘patron’ in dit geval ‘Macron’. Hij is de baas en mag van alles, tot ‘het volk’ er genoeg van heeft, dan komen ze in opstand. Want het volk is er niet voor de president, maar andersom. Dat dát wel even duidelijk blijft. Ik denk: een grappig en interessant verschil met Nederland. Daar blijven we overleggen tot we eruit zijn. Kan jaren duren, denk aan het pensioenakkoord.

Dat is leuk aan hiërarchie: er is ordening en dat geeft overzicht (spreekt jou vast aan). En als ‘boven’ zich wat teveel gaat verbeelden, dan draaien we de rollen om en wordt boven beneden, en omgekeerd; de omgekeerde hiërarchie.

Wat mij betreft is het zijn of hebben van een baas best handig. Iemand die knopen kan doorhakken, de richting vasthoudt, dat soort zaken. Zelfsturing is best ingewikkeld voor veel mensen. Zolang de baas de medewerkers in hun waarde laat, prima. Als het een dictatortje wordt, dan hoop ik op opstand. En geen slachtoffergedrag, want daar hou ik niet van, net als jij.

Heb jij al opstand meegemaakt, hoe beschaafd vormgegeven ook?

De kernwaardenkwis (Charles in Vader en zoon in dialoog #2)

Ha Rens,

Vorige week had je het in onze virtuele briefwisseling over kernwaarden. Woorden die in het kort de essentie van een organisatie aangeven. Wat daar de functie van is, of de bedoeling, en hoe lang dat als fenomeen al bestaat.  Ik kon de verleiding niet weerstaan om in m’n online woordenboek te kijken of er een definitie zou zijn: ‘geen vermeldingen’. Gek eigenlijk, want het woord is al jaren in zwang. In bepaalde kringen.

Wat je eraan hebt, dat ligt er nogal aan hoe die termen tot stand komen, is mijn ervaring. Je kunt er een reclamebureau op zetten om woorden te vinden die zo goed mogelijk de lading dekken, én goed ‘bekken’ én een mooie uitstraling naar buiten hebben, wellicht ook naar binnen. Een andere mogelijkheid is om kernwaarden als je belangrijkste stuurvariabelen te zien, datgene waarmee de top richting geeft aan het handelen van iedereen en daarmee de organisatie als geheel. Zulke kernwaarden kunnen ontstaan in de boardroom. Je kunt ook een proces optuigen om met medewerkers (en klanten?!) samen te ontdekken waar je precies van bent c.q. wilt zijn, en in welke woorden dat het beste gevangen wordt. Hiermee heb je een commerciële bedoeling van kernwaarden, en een managerial en ook een verbindende en identiteitgevende. Best mooi. In de reacties op jouw blog van vorige week bespeurde ik ook wat cynisme: kernwaarden als mooie woorden om te verbloemen wat je eigenlijk doet.

Is het al tijd voor een kwisje?

Als ik een beetje rondkijk op internet vind ik bij allerlei organisaties opsommingen van hun kernwaarden, die zonder uitzondering ‘leidend zijn in alles wat ze doen’. Ik ben benieuwd of je ze herkent.

Moedig, betrouwbaar, integer, verbindend.
Heb je ze al? Ik ben benieuwd hoe moedig je het vond toen je als 13-jarige staande werd gehouden omdat je geen achterlicht had. En of je de post die je als gevolg van hun werk soms ontvangt als erg verbindend ervaart!

Oprechte interesse, onderling verbonden, betrouwbaar, professioneel.
Deze is lastig, he? Zou het een school zijn? Of de buurtvereniging?  De bibliotheek?

Open, wendbaar, betrouwbaar, scherp.
‘Wie wil dat niet zijn?’, hoor ik je denken. Het zouden je eigen kernwaarden kunnen zijn, toch? Zijn ze niet.

Care, Clear, Commit.
Als je deze niet herkent, dan heb je sowieso een probleem.

Vertrouwd, deskundig en ambitieus.
En dat geldt voor deze ook, al is dat probleem wel weer een tikje anders van karakter.

En tenslotte:

Passie voor water, Realistisch, Inlevend en Ondernemend.
Deze geven wel iets aan van waar deze organisatie zich mee bezig houdt: water. Kernwaarden die zijn ontstaan uit een proces met betrokkenen, binnen en buiten. En weinig zeggend, zolang mensen binnen er geen betekenis aan geven. Maar gelukkig hebben ze dat gedaan, per team, per afdeling. Waardoor de woorden betekenis kregen voor hun werk en samenwerken. Ze maakten er zelfs ‘PRIO’ van, een ezelsbruggetje dat een woord op zichzelf werd om elkaar aan te spreken op niet passend gedrag: “Dat vind ik niet erg PRIO, wat je nou doet’. Nietszeggend voor buitenstaanders, maar betekenisvol als je erbij bent geweest.

Wat mij betreft de belangrijkste functie van kernwaarden: richting geven en verbinden. Voor communicatie naar buiten is het vaak vooral reclame, een pay-off. Ook mooi, maar echt iets anders, wat mij betreft.

Rens, wat zijn jouw persoonlijke kernwaarden? En hoe zet je die in in je werk?