Dealen met het onvoorspelbare (Charles in Vader en Zoon in Dialoog #6)

Ha Rens,

Om maar met de deur in huis te vallen: nee, ik was niet op het Malieveld om te protesteren tegen kernwapens. Ik was het er wel mee eens, ook toen al verklaard pacifist, gebroken geweertje op mijn revers, de hele shizzle. Maar ik was wel aan het werk, geen tijd (en eigenlijk ook geen geld) om naar Den Haag te reizen om te demonstreren. 

Onvoorspelbaar = onbetrouwbaar, schreef je vorige week. Dat ben ik niet meteen met je eens. Ik denk dat er veel mensen zijn die door het leven gaan zonder programmaboekje šŸ˜‰ , die de dingen op zich af laten komen, inclusief de grillen van hun baas. Gaan we links? Ok! O, toch rechts? Wat jij wil!

Persoonlijk hou ik wel van verrassingen op zijn tijd. Deze week heb ik een tweedaagse workshop afgerond, in opdracht van Sioo, die actieonderzoek als thema had. In essentie gaat het erom dat de begeleider van actieonderzoek een kader creƫert, waarin de deelnemers aan het het onderzoek op de bevindingen en uitkomsten kunnen komen die zij relevant vinden. De inhoud staat geenszins vooraf vast. Dat levert per definitie verrassingen op voor iemand die dat proces leidt of begeleidt, kun je je voorstellen.

Maar ook in deze workshop, waaraan mensen deelnemen die deze manier van onderzoeken in hun eigen werk willen opzetten en begeleiden, bleek weer dat dat veel vraagt van de begeleider. De deelnemers hadden een maand geleden de eerste dag van de workshop, waarin ik ze kennis liet maken met de werkwijze, en waarin ze een actieonderzoek voorbereidden dat ze tussen beide workshopdagen gingen begeleiden. Prachtige plannen hadden ze gemaakt, in de ‘eenzame’ afzondering van de heerlijke workshoplokatie.

En hoe anders was ook nu het echte leven! En hoe lastig om daarin om te gaan met hoe het echt ging, hoezeer dat afweek van dat prachtige plan dat ze vooraf hadden gemaakt, en hoe ze zichzelf daarin tegenkwamen. Wat het in essentie vraagt is omgaan met, of zelfs verduren dat je het als begeleider niet weet, en zo de groep in staat stellen echt haar eigen uitkomsten te vinden. Sturing op het proces, en de inhoud helemaal bij hen laten. Dat vermogen tot verduren van niet weten heet negative capability. Een mooie term, maar doe het maar eens.

Hoe zit het met jouw negative capability?