Ha Rens!
Onderzoeken en vragen stellen om te voorkomen dat je meteen in de oordelen schiet, dat was jouw remedie in de alom tegenwoordige intermenselijke communicatie. En je vroeg of ik nog andere suggesties had. Ja hoor, zal wel weer niet: heb ik.
Vragen stellen gaat echt heel goed als je echt wil weten hoe iemand ergens tegenaan kijkt, én daar zelf nog niet een helemaal uitgekristalliseerde opvatting over hebt. Want als dat wel zo is, dat kom je vanzelf terecht in een definitie van luisteren die je hier en daar tegenkomt: mensen luisteren niet om te horen wat de ander te zeggen heeft, maar om te wachten tot ze zelf iets kunnen zeggen. Mij valt dat vaak op, bijvoorbeeld in niet al te beste radiointerviews. De verslaggever heeft dan van de redactie een lijstje vragen gekregen, die hij afwerkt, los van de antwoorden die de geïnterviewde geeft. Let er maar eens op, gebeurt best vaak.
Het mooiste voorbeeld is dan van Herman Finkers, die bij V&D naar de cursus ‘Denk en Doe richting Klant’ is geweest. Daar heeft hij geleerd om de klant eerst te begroeten, daarna te vragen waarmee hij hem of haar van dienst kan zijn. Niks mis mee, tot hij de praktijk laat zien:
Klant: “Verkoopt u ook kussentjes?”
Verkoper: “Goedemiddag!”
Klant: “ja, goedemiddag, verkoopt u ook kussentjes?”
Verkoper: “Waarmee kan ik u van dienst zijn?”
Klant: “VERKOOPT U OOK KUSSENTJES?”
Et cetera. Superleuk. Hij laat de klant netjes uitspreken tot hij zelf de volgende vraag kan stellen, ongeacht het antwoord. Kijk maar even op Youtube, als je het niet meer weet.
Maar nu terug naar het thema feedback en vragen stellen. Soms is het nu eenmaal zo dat je al weet -of tenminste denkt te weten- hoe iets zit, al voordat je überhaupt de vraag hebt gesteld. Dan vereist het stellen van een belangstellende en open bedoelde vraag wel enige toneelervaring. En anders wordt ie wel behoorlijk suggestief. Gaat niet lukken dus. Mijn tip is: als je al een idee hebt van het antwoord, spreek het dan uit, maar maak er een hypothese van die je wil checken. Dan is de communicatie in ieder geval zuiver. Verzin zelf maar een voorbeeld.
Even een andere vraag. De afgelopen week was iemand bij ons te gast, en op enig moment ontstond het idee om een boek te gaan schrijven dat bestaat uit anekdotes van dingen die we hier in Frankrijk meemaken, en recepten van gerechten die m’n eigenste topchef de keuken uit tovert. Wat denk je, kan dat wat worden?